Dagblad van het Noorden – Theatergezelschap Peergroup heeft voor de voorstelling ‘Atropos’ uit restmaterialen op een weiland een ‘kathedraal’ gebouwd. Doel is laten zien dat hergebruik noodzakelijk en onvermijdelijk is.
Een epische theaterstorm moet het worden. De aanloop naar Atropos , het stuk dat theatergezelschap Peergroup vanaf zaterdag 24 keer wil opvoeren, is in ieder geval indrukwekkend. Neem alleen de speelplek, ergens tussen het dorp Koekange en Koekangerveld. Wat daar de afgelopen weken op een stuk weiland is gebouwd, doet denken aan een vesting.
Terwijl bij sommigen de gedachten teruggaan naar Het Strokasteel van Veenhuizen, ook een Peergroup-voorstelling, spreken de bouwers nu van De Afvalkathedraal. Ging het in 2005 met de voorstelling Groeikoorts om aandacht vragen voor de voedselproductie, in Atropos – bij de geletterde mens bekend als de Griekse schikgodin die het verschil maakt tussen leven en dood – gaat het om een nóg groter probleem.
Niets is vanzelfsprekend
Terwijl beneden op de vlakke vloer een groep jongeren repeteert, probeert regisseur Dirk Bruinsma het geheel te overzien. Dat doet hij bovenin zijn kathedraal, omgeven door muren gemaakt van gebruikte reclamebanners. Niets is op deze plek vanzelfsprekend, zegt hij.
,,Er moest 900 kuub zand afgegraven worden”, vertelt Bruinsma. ,,Er moest een hele fundering komen. We hebben 221 betonplaten geleend, waarop steigers zijn neergezet. Om er voor te zorgen dat de boel op zijn plek blijft, hebben we 41 tonnen met water gevuld, vierkante ibc-tanks. Het was hier een komen en gaan van vrachtwagens.”
Niet eerder maakte Bruinsma zo’n logistiek ingewikkelde voorstelling. ,, Grutte Pier fan Kimswert was groot. De Bietencampagne was ingewikkeld. Dit is voor mij echt next level.”
En dat los van de artistieke ambitie: met zoveel mogelijk restmaterialen een zo klimaatneutraal mogelijke voorstelling maken over de noodzaak van circulariteit en het streven om dat wat we waardeloos vinden niet als waardeloos te behandelen.
Een plasticvrije omgeving
Bij de aftrap, vorig jaar september, riep Bruinsma mensen en bedrijven op zoveel mogelijk materiaal en ideeën aan te leveren om een kathedraal te kunnen bouwen. Het Noordelijk Innovatielab Circulaire Economie (NICE) uit Meppel was er vanaf het begin bij. Later volgde ook de Jutfabriek van Terschelling, een organisatie die zich inzet voor een plasticvrije omgeving.
Aan de vooravond van een lange reeks opvoeringen moet Bruinsma toegeven dat het ideaal niet bereikt kan worden. ,,Nog niet. Dat is precies waarom dit thema een drama is”, zegt hij als wordt gevraagd naar de milieubelasting van Atropos en De Afvalkathedraal. ,,Aan de andere kant: als je je erin begint te verdiepen, kom je erachter dat er heel veel gebeurt om de wereld circulair te maken – in de designwereld, in de bouw, in de voedselindustrie.”
Het gezelschap heeft concessies moeten doen. ,,Aanvankelijk wilden we een constructie bouwen met overbodig geworden meerpalen. Om te voorkomen dat dit een miljoenenproject zou worden, hebben we voor steigers gekozen. Het streven moet niet het doel voorbij schieten. Het gaat ons niet om de oplossing, het gaat om de discussie over hoe het anders zou kunnen. En dat kan.”
De Meppeler Knaldagen
Zo zijn voor de verpakking van de kathedraal banners gebruikt afkomstig van, bijvoorbeeld, de Meppeler Knaldagen, de Vuurwerkgigant, de TT, Noorderzon, het Friese theatergezelschap Tryater en het Groninger theatergezelschap NITE. Schoolkinderen uit de buurt hebben ze als onderdeel van een participatieproject beschilderd met uitspraken en leuzen van ouderen waarmee gesprekken zijn gevoerd over toekomstwensen.
,,Als we die banners niet hadden ingezameld, hadden we doeken moeten kopen”, zegt Bruinsma. ,,Het laat zien dat je door na te denken en creatief te zijn goedkoper kunt werken.”
Hét grote probleem van het streven naar duurzaamheid is het kortetermijndenken, het niet verder kijken dan de jaarbegroting en winstdeling. Mede om die reden wordt Atropos verteld met hulp van drie verhaallijnen waarin verleden, heden en toekomst samenkomen. Bruinsma belooft tijdsprongen naar een situatie waarin een man alles kwijt is geraakt, naar een periode van wederopbouw en de belofte van de welvaartstaat en naar een toekomst waarin nanoplastics een dystopie tot werkelijkheid hebben gemaakt.
Duurzaam locatietheater
Atropos en De Afvalkathedraal zijn geen op zichzelf staande initiatieven. Peergroup werkt met andere gezelschappen samen om tot duurzaam locatietheater te komen, vertelt Bruinsma. Het gaat daarbij niet alleen om het gebruik van stikstof-arme aggregaten, maar ook om het vervaardigen van bijvoorbeeld kostuums met behulp van gebruikt textiel. ,,Het doel is niet om naar nul, maar naar plus te gaan. Wij willen iets bijdragen.”
Het beste zou zijn op het platteland geen geluidsoverlast en verkeer op gang te brengen, geen kathedraal op een weiland te bouwen. ,,We hebben het er over gehad om niets te doen”, bekent Bruinsma. ,,Maar je moet íets doen om iets in beweging te brengen. Je zult een verhaal moeten vertellen. De meest krachtige vorm daarvoor is een kunstwerk.”
Onderdeel van Wiede Wold
De eerste try-out van Atropos in De Afvalkathedraal door Peergroup is 25 mei aan de Mr. J. de Blieckweg in Koekangerveld. De voorstelling is daarna nog tot en met 30 juni te zien. Zie ook peergroup.nl. De voorstelling wordt gespeeld als onderdeel van ‘Wiede Wold’ met De Wolden als culturele gemeente van Drenthe.
